Kadınların küçük ama ciddi sorunu: Genital Herpes

Genital herpes, küçük ama tedavi edilmediği takdirde büyük sonuçlara yol açabilen bir hastalık.

Genital herpes nedir?
Genital herpes; herpes simpleks tip 1 ve tip 2 olarak adlandırılan uçuk virüsü nedeniyle genital bölgede oluşan viral infeksiyondur. Genellikle tip 2 herpes virüsü ile olan genital herpeste son yıllarda artan bir şekilde tip 1 de etken olmaya başlamıştır. Genital herpes kronik bir infeksiyon olması nedeniyle kadınlar arasında seksüel yolla geçen hastalıklar içinde en yaygın görülenidir. Tip 2 ile infekte olanlarda infeksiyonun ilk yılında ortalama 4 kez tekrarlarken, tip 1 etken olduğu zaman bu sayı birdir. İlk yıldan sonra tekrarlama oranı, tip 2 infekte olanlarda yavaş yavaş azalırken, tip 1 ile infekte olanlar da nadirdir. İlk infeksiyonlarda tablo daha ciddidir. Primer infeksiyonların %75’i hasta tarafından anlaşılamaz. Bazen mantar infeksiyonu, idrar yolu infeksiyonu, genital bölgedeki allerjik lezyonların tedavisi esnasında rastlantı sonucu tanı konur.

Belirtileri nelerdir?
En klasik belirtisi; genital bölgede ağrılı kabarcıklar ve ülserlerdir. Bu kabarcıklar kaşıntılı, içinde su toplamış izlenimi veren minik ağrılı lezyonlardır. Bazı kadınlarda ise sadece yüzeyel yaralar, çatlaklar ve kaşıntı olabilir.

Genital herpes kadınlarda ne gibi şikayetlere yol açar?
Cinsel ilişki veya idrar yaparken ciddi yanma şikayetlerine yol açabilir.

Nasıl teşhis edilir?
Hastalık esnasında yapılan viral kültür spesifiktir ve birçok merkezde yapılmaktadır. Bazen virusu izole etmek zor olabilir. Herpese bağlı menenjit ve beyin zarı iltihabı gibi durumlarda örneklerden PCR ile viral kültür yapılabilir. Bunun dışında kanda herpes tipleri için antikor bakılabilir. Kuluçka dönemi 4 gün gibi kısadır. Antikorlar infeksiyondan 2-12 hafta sonra tespit edilir ve kanda kalır. Partnerinde tip 2 infeksiyonu olan ama kendisinde hastalık olmayan kadınları tedavi etme gerekliliği konusunda yeterli tıbbi bilgi yoktur.

Genital herpes nasıl tedavi edilir?
Normal infeksiyon tedavisinde asiklovir, famsiklovir, valasiklovir gibi antiviral ilaçlar güvenle kullanılır. Genital herpes hafif seyretse bile ilk döneminde tedavi önermek gerekir. Böylece lezyonlar, viral yayılma ve semptomlar azalır ama uzun dönemde hastalığın izleyeceği doğal süreç değişmez. Genellikle ağızdan kullanılan ilaçlar yeterlidir. Bazen hastayı hastaneye yatırmak ve damar içi tedavi vermek gerekebilir. Yüzeysel ilaçlar ise hiçbir işe yaramamaktadır. Gerekirse ağrı kesiciler önerilebilir. Hastalığın ilk günlerinde ılık su banyoları işe yarayabilir. Yüzeysel ağrı kesiciler faydalı olabilir.

İyileştikten sonra tekrarlama olasılığı var mı?
Genital herpesin tekrarlama olasılığı günlük baskılayıcı ilaçlar veya hastalığın başlayacağı hissedildiği anda belirli aralıklarla kullanılan antiviral ilaçlarla engellenebilir.

Tedavi edilmemesi halinde ciddi hastalıklara yol açabilir mi?
Bazı hastalarda çok yaygın infeksiyon, pnömoni, hepatit, menejit veya ensafalit gibi çok ciddi hastalıklar ortaya çıkabilir, bu durumda da hastayı hastaneye yatırmak ve damar içi tedavi yapmak gerekir. Gebelikte izlenen genital herpesler gebeliğin ilk yarısında ise ciddi problemlere yol açmaz. Çünkü bu dönemde bebeğe geçiş olasılığı çok azdır. Genital herpesi olan kişiyle cinsel ilişkiye girilecekse kesin önlem olmamakla birlikte mutlaka prezervatif kullanılmalıdır.

Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Hastalıkları – Uzm. Op. Dr. Nuri Ceydeli